พัฒนาการของหมอลำ: เทคนิคและวิธีการเข้าใจอารมณ์ในการเล่น
หมอลำเป็นหนึ่งในประเพณีที่มีความเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในประเทศไทย จากการเป็นศิลป์ชนิดหนึ่งที่เล่นเครื่องดนตรีแนวลูกทุ่งโปร่งได้นับพันปี จนมาจนถึงปัจจุบัน หมอลำเพียงเลียนแบบสถาบันการศึกษาอย่างด่านมหาวิทยาลัยเพื่อความเป็นมาตรฐาน และมีการอบรมให้กับตำบลต่าง ๆ เพื่ออนุรักษ์และสืบสานประเพณีการเล่นหมอลำให้รุ่งเรืองต่อไป
การเล่นหมอลำไม่ใช่แค่พูดถึงเครื่องดนตรีเพียงอย่างเดียว เนื่องจากมีความซับซ้อนของการเล่นในด้านอารมณ์และจินตนาการ เพื่อให้เป็นมิติของเพื่อนร่วมเป็นนักร้องทุกคน หมอลำจะต้องมีเทคนิคและวิธีการเข้าใจอารมณ์ในการเล่นอย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ดังนั้น บทความนี้จะนำเสนอเทคนิคและวิธีการเข้าใจอารมณ์ในการเล่นหมอลำให้เหมาะสม
เทคนิคการเล่นหมอลำ
การเล่นหมอลำนั้นจะมีทั้งการเล่นดนตรีและการออดิชั่นหรือเรียกเหมียวและเหมียง ซึ่งเราจะมานำเสนอเทคนิคการเล่นดนตรีหมอลำโดยละเอียดตามข้อดังต่อไปนี้
1. ตั้งตะแคงของตะรอน
ตะรอนเป็นเครื่องดนตรีที่มีส่วนสำคัญในการเล่นหมอลำ เนื่องจากจะทำหน้าที่ร้องไห้ให้ดนตรีของเครื่องอื่น ๆ ทั้งปวงเป็นได้ เพื่อให้สามารถฟังเป็นจังหวะกันได้อย่างดี จึงจำเป็นต้องทำการตั้งตะแคงของตะรอนให้แน่นอน โดยการปรับแต่งระดับสูงต่ำของตะรอนตามความจำเป็น รวมไปถึงปรับพื้นที่ของเหมียวและเหมียงตามเพลง
2. การขับผลักดันตะรอน
การขับผลักดันตะรอนนั้นเป็นเทคนิคที่มีประโยชน์ในการเล่นหมอลำ เนื่องจากจะช่วยให้เกิดการเคลื่อนไหวและสร้างความเร้าใจในการเล่นดนตรีขึ้นมา โดยการขับผลักดันตะรอนจะต้องทำให้เอกลักษณ์และสไตล์เด่นของตนเอง ซึ่งต้องคำนึงถึงความสามารถของตนเองและเป้าหมายในการเล่นดนตรี
3. ส้อมสับตะรอน
ส้อมสับตะรอนนั้นจะมีประโยชน์ที่จะช่วยให้เกิดเสียงดนตรีและความเข้ากับความรู้สึกของเพลง โดยเราสามารถส้อมสับตะรอนได้โดยใช้ก้านไม้ที่มีความยาวประมาณ 20 ซม. หรือจะเพิ่มเป็น 30 ซม. เพื่อให้สามารถสูละเอียดเล็ก ๆ ก็ได้
4. การเทขับแห้งให้สะดวกสบาย
การเทขับแห้งนั้นจะช่วยให้เข้าใจเรื่องราวของเพลงได้ดีขึ้น โดยมีวิธีการที่สะดวกสบายที่สุด คือการเทขับแห้งเลื่อนเล็บ โดยจะเทระบัดตะกร้าตาลน้อยแทนการเลื่อนมือขึ้น และควรเริ่มเทตั้งแต่เพลงเริ่มต้นก่อนเพื่อยึดจำการเทตามลำดับของเพลง
วิธีการเข้าใจอารมณ์ในการเล่นหมอลำ
การเข้าใจอารมณ์ในการเล่นหมอลำนั้นค่อนข้างยาก เนื่องจากการเล่นหมอลำนั้นเป็นการเล่นดนตรีที่มีความหลากหลายและซับซ้อน โดยสำคัญที่สุดคือการเลือกเพลงที่เหมาะสมกับกลุ่มบรรยากาศที่ต้องการแสดงออก
1. ค้นหาเพลงที่ต้องการ
สิ่งแรกที่ต้องทำเมื่อต้องการเข้าใจอารมณ์ในการเล่นหมอลำคือการค้นหาเพลงที่ต้องการแสดง โดยควรคำนึงถึงความสามารถของตนเองและความเหมาะสมกับกลุ่มบรรยากาศที่ต้องการแสดงออก
2. ฟังเพลงอย่างถูกต้อง
เพื่อจะเข้าใจอารมณ์ในการเล่นหมอลำอย่างถูกต้อง สิ่งที่ต้องทำคือการฟังเพลงอย่างจริงจังโดยที่สามารถตระหนักถึงการตั้งตะแคงของตะรอน การย่างขับผลักดันตะรอน การเทขับเหห้งแห้ง และอื่น ๆ อีกมากมายที่มีความสำคัญในการเล่นหมอลำ
3. เรียนรู้ความหมายของเพลง
การมองเห็นความหมายของเพลงนั้นเป็นสิ่งสำคัญอย่างมากในการเข้าใจอารมณ์ในการเล่นหมอลำ เนื่องจากเป็นการเข้าใจเรื่องราวของเพลงว่ามีความหมายอะไร และว่า เพลงนี้ทำให้ผู้ฟังรู้สึกยังไง
4. เอาใจใส่ผู้ฟัง
การเล่นหมอลำนั้นต้องมีการเอาใจใส่ผู้ฟัง เพื่อให้เกิดความสมพระเกียรติและเป็นการยืนหยัดประเพณีที่มีการเล่นหมอลำมาไกลกว่านับพันปี ในการเล่นหมอลำจะต้องบอกด้วยสังเกตว่าผู้ฟังมีความรู้สึกอย่างไรเมื่อเราเล่นดนตรี เช่นถ้าเพลงนั้นมีอารมณ์สำหรับส่งผ่านไปยังแฟนหมอลำเราก็น่าจะให้เยี่ยมญาติระหว่างการเดินทางไปหาแฟนหมอลำ เหมือนหมอลำที่มีพื้นที่จำกัดเมื่อคุณเล่น คุณจะต้องจับทำนองให้ทำงานอย่างจริงจังโดยละเอียดเพื่อให้เหมาะสมและเป็นกันเอง
สรุป
การเล่นหมอลำนั้นมีความหลากหลายและซับซ้อน จึงจำเป็นต้องมีเทคนิคและวิธีการเข้าใจอารมณ์ในการเล่นอย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ เพื่อให้ได้รับผลลัพธ์ที่ดีที่สุดในการเพิ่มความสนุกสนานและความสำคัญของประเพณีชนิดหนึ่งนี้
