กฎหมายคุ้มครองแรงงานเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยป้องกันไม่ให้นายจ้างหรือผู้ควบคุมงานใช้เด็กเป็นแรงงานในอุตสาหกรรม ตลอดจนช่วยรักษาสิทธิและอำนาจในการทำงานของแรงงานทั้งหลาย ซึ่งกฎหมายยังกำหนดให้ห้ามนายจ้างจ้างเด็กต่ำกว่าอายุที่กำหนด ดังนั้น ในบทความนี้จะมาพูดถึงกฎหมายคุ้มครองแรงงานเกี่ยวกับการห้ามนายจ้างจ้างเด็กต่ำกว่าอายุที่กำหนดในประเทศไทย
กฎหมายคุ้มครองแรงงานเกี่ยวกับการห้ามนายจ้างจ้างเด็กต่ำกว่าอายุที่กำหนด ถูกกำหนดโดยกฎหมายแรงงานเด็กและเยาวชน พ.ศ. 2541 ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อคุ้มครองและรักษาสิทธิเด็กและเยาวชนในการทำงานในอุตสาหกรรมและการบริการ โดยรวมไปถึงสุขภาพกายและสุขภาพจิตของเด็กและเยาวชนทั่วไป
ในกฎหมายนี้ นายจ้างหรือบุคคลที่มีอำนาจในการจ้างงานต้องไม่จ้างเด็กต่ำกว่าอายุ 15 ปี นอกจากนี้ยังต้องไม่ใช้แรงงานของเด็กอายุ 15-18 ปีโดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ปกครองหรือผู้ดูแล เว้นแต่งานนั้นเป็นงานที่ได้รับอนุญาตจากกระทรวงแรงงาน โดยในกรณีที่นายจ้างต้องการจ้างแรงงานเด็กอายุ 15-18 ปี จะต้องแจ้งความกระทรวงแรงงานก่อน โดยการจ้างงานนั้นจะต้องไม่ส่งผลให้เด็กหรือเยาวชนเกิดความเสียหายต่อสุขภาพและชีวิตก่อนหรือหลังการทำงาน
สำหรับผู้ควบคุมงานที่ใช้แรงงานเด็ก อายุตั้งแต่ 15-18 ปี จะต้องรับผิดชอบในการดูแลจัดการแรงงานเด็กไว้ให้มีความปลอดภัยและไม่เป็นอันตรายต่อชีวิตและสุขภาพ และจะต้องรักษาสิทธิของแรงงานเด็กในการทำงานเหมือนกับแรงงานประเภทอื่นๆ เช่น ดูแลสุขภาพ พักผ่อน รับค่าจ้างตามกฎหมาย ไม่ใช้งานเกินเวลาที่กำหนด และต้องให้เวลาทำงานไม่เกิน 7 ชั่วโมงต่อวัน และต้องไม่ใช้แรงงานเด็กในงานที่เป็นอันตราย หรืออบอุ่น ไอเสียปนเปื้อน หรือมีอันตรายในการทำงาน
นอกจากนั้น กฎหมายคุ้มครองแรงงานเด็กและเยาวชนยังมีข้อกำหนดอื่นๆ ดังนี้
– ห้ามมีการใช้แรงงานเด็กในอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่เกี่ยวข้องกับวิศวกรรม ไฟฟ้า ก่อสร้าง โรงงานเคมี และอุตสาหกรรมสุขภัณฑ์
– ห้ามมีการใช้แรงงานเด็กในงานที่มีอันตรายเช่นการเชื่อม โลหะ งานที่มีอุบัติเหตุสูง เช่น การใช้เครื่องจักร รถไฟเหล็ก โรงงานก๊าซ Liquefied Petroleum Gas (LPG) หรือน้ำมันหมุนเวียน (Crude Oil) ที่มีความเสี่ยงสูง
– อายุขั้นต่ำในการทำงานในอุตสาหกรรมถูกกำหนดไว้ที่ 18 ปี ในขณะที่อายุขั้นต่ำในการทำงานในอุตสาหกรรมเชิงนิเวศถูกกำหนดไว้ที่ 20 ปี
ในกรณีที่นายจ้างหรือบุคคลที่มีอำนาจในการจ้างงานฝ่าฝืนกฎหมายคุ้มครองแรงงานเด็กและเยาวชน สามารถดำเนินการโดยราชการและมีโทษทั้งทางแพ่งและทางอาญาและการให้ความคุ้มครองแก่แรงงานเด็ก หากเกิดเหตุการณ์และอุบัติเหตุในการทำงาน นายจ้างอาจต้องรับผิดชอบทางแพ่งตามกฎหมายแรงงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงต้องชดใช้ค่าสินไหมที่เกิดขึ้นจากอุบัติเหตุด้วย
สรุปได้ว่า การห้ามนายจ้างจ้างเด็กต่ำกว่าอายุที่กำหนดเป็นหนึ่งในหลักปฏิบัติความคุ้มครองและรักษาสิทธิ์แรงงานเด็กและเยาวชนในการทำงาน โดยกฎหมายที่เกี่ยวกับการห้ามนายจ้างจ้างเด็กต่ำกว่าอายุที่กำหนดในประเทศไทยได้ตั้งขึ้นเพื่อให้แรงงานเด็กได้รับความปลอดภัย และไม่เสียหายในการทำงาน ทั้งนี้จะช่วยส่งเสริมการพัฒนาและขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศให้ยั่งยืนและพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้นอีกด้วย
